مأموریت ، آرمان و ارزش های سازمان

مأموریت سازمان

مأموریت سازمان،زیر بنای سایر مراحل برنامه ریزی را تشکیل می دهد و از تمامیت سازمان، چشم انداز کاملی، ترسیم می کند و فعالیتهای اجرایی آینده را مشخص می نماید. مأموریت سازمان چیزی نیست که یک نفربه تنهایی بتواندآن را تعریف و یا تصویب نماید.

مأموریت و رسالت، فلسفه تصمیم گیران استراتژیک را در بر دارد و تصویر ذهنی که شرکت دوستدارد از خود ایجاد کند را نمایان می سازد، خود پنداری مؤسسه را منعکس می سازد، حوزه های محصول و نیازهای مشتریان که شرکت سعی در ارضای آنها دارد را خاطرنشان می سازد. دو پرسش مهمی که استراتژیست، درتمامی موارد با آنها روبرو ست، عبارتند از:

فعالیت ما چیست؟
چرا مؤسسه به این فعالیت می پردازد؟

 

پیتر دراکر می گوید: مطرح کردن پرسش فعالیت ما چیست؟ مترادف با سؤال مأموریت ما چیست؟ می باشد.

 

بیانیه مأموریت سازمان چیست؟

مأموریت سازمان عبارتی است که ماهیت و مفهوم فعالیتهای آینده سازمان را بیان می کند و آنچه را که سازمان قصد دارد در آینده انجام دهد، بعلاوه تعهدات اصلی فلسفی که ناظر برفعالیت آن خواهد بود را تعیین می کند. به بیان دیگر مأموریت یا رسالت عبارت از فلسفه وجودی یک سازمان یا نقشی که آن سازمان در جامعه برعهده گرفته است تا با ایفای آن خدمات موردنظر را ارائه دهد.

وقتی مأموریت سازمان بدرستی بیان شود، افراد داخل و خارج سازمان می دانند مؤسسه به چه دلیلی بوجود آمده و شخصیت و تصورات آن چه می باشد. همچنین با واضح و روشن تعریف کردن مأموریت سازمان،می توان اهداف بلند مدت و استراتژیهای سازمان را تدوین نمود.

بیانیه مأموریت باید دارای ویژگیهای زیر باشد:

بسیار روشن و خلاصه بیان شود
آرمانی و معطوف به آینده باشد
کلیه هدفهای جزئی سازمان را بپوشاند
واقعی و دست یافتنی باشد
مقاصد اصلی سازمان را بیان نماید

 

از دیدگاه ورن مک جینیز، مأموریت سازمان باید دارای ویژگیهای زیر باشد:

 

سازمان را بدان گونه که هست و آنچه در نظر داردبشود، معرفی نماید
به اندازه ای محدود باشد که برخی از فعالیتهای مخاطره آمیز را حذف نمایدو بدان اندازه گسترده باشد که نوید رشد خلاقیت را بدهد
سازمان را از سایر سازمانها متمایز سازد
به عنوان چارچوبی عمل کند که بتوان بدان وسیله، فعالیتهای کنونی و آینده را ارزیابی نماید
به حد کافی واضح و روشن باشد

دو پژهشگر به نامهای کینگ و کللند، معتقدند که شرکتها،به دلایل زیر مأموریت خود را بصورت کتبی در می آورد:

هدف سازمان را به اتفاق آرا مورد تأیید قرار دهند
برای تخصیص منابع سازمانی، مبنا یا معیاری ارائه نمایند
جوی شناخته شده بر سازمان حاکم کنند
نقطه اتکایی بوجود آورند تا افراد برآن اساس هدف و مسیر سازمان را معرف و رهنمود کارهای خود بدانند
در یک چارچوب کاری به هدفهای سازمان جامه عمل بپوشانند
هدفهای سازمانی را مشخص نموده و برای جامه عمل پوشانیدن به انها، هزینه، زمان و معیارهای عملکرد را مورد ارزیابی و کنترل قراردهند

آرمان سازمان

آرمان، بیانگر نتایجی است که سازمان، تحقق بخشیدن به آن را در درازمدت هدف قرار داده است و اجرای عملیات سازمان را که معطوف به آینده است، شکل می بخشد. برعکس مأموریت که هدف را در زمان حاضر نشان می دهد، آرمان توجه به آینده دارد.

آرمان در واقع به این سؤال پاسخ می دهد که ما می خواهیم چه بشویم؟

بطور خلاصه آرمانها در سازمان باید ویژگیهای زیر را دارا باشد:

درازمدت و نسبت به شرایط بیرونی قابل تنظیم باشند

     ۲٫ به تمامی سازمان جهت داده و راهنمای کارکنان می باشد

     ۳٫ استانداردهای مطلوب را ایجاد می کند

تعدادی از فایده های داشتن آرمان عبارتند از:

رهنمودی روشن، مستدل و حمایتی به اعضای سازمان، درباره اینکه چه انتظاری از آنها می رود و دلیل آن چیست، داده می شود

     ۲٫ هرچه آرمان مشخص تر و مستدل تر باشدو هرچه اعضای سازمان در تعقیب آن بیشتر مورد حمایت قرار گیرند، احتمال تحقق و دستیابی به آن بیشتر خواهد بود

    ۳٫ یک آرمان الهام بخش می تواندمنبع انگیزشی مهم را عرضه نملید

   ۵٫ یک آرمان موفق افراد را به چالش برمی انگیزد

ماهیت مأموریت سازمان

مأموریت سازمان عبارتست از بیان نگرش و دیدگاهها، یعنی چیزی بیش ازآنچه یک عبارت یا گزاره می تواند بیانگر آنباشد. به دو دلیل عمده ، مأموریت سازمان دارای طیفی گسترده تر است.

اگرمأموریت به شیوه ای صحیح بیان شود برای نسلهای آینده، این امکان را بوجود می آورد که با تکیه بر خلاقیتهای مدیریت، انواع هدفها و استراتژیهای بلند مدت را مورد توجه قرار دهند
به هنگام تهیه مأموریت باید از عبارات و جمله هایی استفاده کرد که دربرگیرنده دیدگاههای مختلف باشد

بیشتر شرکتها مأموریت خود را بصورت تجریدی بیان می کنند. انتظار نمی رود که مأموریت سازمان بتواند هدف نهایی ملموس را ابراز نماید. بلکه می کوشد ایجاد انگیزه نموده و جهت دهی کند.

مأموریت سازمان باید معیاری ارزشمند بدست دهد تا بتوان بدان وسیله از بین استراتژیهای موجود، مناسبترین ها را انتخاب کرد. البته برخی از استراتژیستها برای تدوین مأموریت از خود تمایلی نشان نمی دهند.

 

برخی از پرسشهای که برای تدوین مأموریت مطرح می شود عبارتند از:

 

ما در چه صنعتی فعالیت میکنیم؟
چرا ما وجود داریم؟
چه چیزی باعث وجه تمایز ما شده است؟
محصولات اصلی ما درحال و آینده چیست؟
کانالهای توزیع محصولات  شرکت در حال و آینده کدامست؟

اجزای تشکیل دهنده مأموریت سازمان

مشتریان
محصولات
بازارها
فن آوری
توجه به بقا و رشدو سودآوری
فلسفه( ارزشها، آرزوها و اولویتهای اخلاقی)
ویژگی ممتاز
توجه به تصور مردم
 توجه به کارکنان